Jak wykorzystać mapę trendów 2023 w planowaniu strategii biznesowej?
Czas czytania: ok. 12 minut.
Cykl o mapie trendów:
- Jak wykorzystać mapę trendów 2023 w planowaniu strategii biznesowej?
- Jak korzystać z mapy trendów, aby tworzyć innowacyjne produkty i usługi?
- Jakie korzyści dla biznesu płyną z rozwiązywania problemów społecznych i ekologicznych?
Pod pojęciem trendów kryje się naprawdę dużo. Od mody w kontekście ubioru, przez trendy w rozrywce i popkulturze, aż po trendy społeczne i technologiczne. Żadne z nich nie działa w próżni, trendy z różnych kategorii przenikają się i wpływają na siebie nawzajem.
Ale jaka jest definicja “trendu”? Na podstawie wielu obejrzanych webinarów i treści futurolożek, wyodrębniłam taką oto definicję:
Trend to kierunek zmian, tendencja rozwojowa, występująca przez dłuższy czas. Zmiany te zawsze wynikają ze zmieniających się potrzeb i wartości społeczeństw.
Okej, a bardziej po polsku? Podam Ci przykład, który pomoże Ci wyobrazić sobie, czym jest trend. I tym samym: jak możesz wykorzystać go w swoim biznesie.
Definicja wskazuje, że trend to zmiana wynikająca ze zmieniających się potrzeb i/lub wartości. Przeanalizujmy przykład:
Potrzeba – Konsumpcja treści (dla rozrywki, nauki, relaksu, pracy itd.)
Zmieniona potrzeba – Konsumpcja treści “przy okazji” (w czasie robienia innej czynności) zamiast ich przyswajania bez rozpraszaczy.
Z czego wynika zmiana w tej potrzebie?
- więcej pracujemy,
- mamy więcej obowiązków: i to nie tylko w pracy, ale też w życiu prywatnym,
- częściej podróżujemy,
- dużo czasu spędzamy przed ekranami, co powoduje zmęczenie oczu,
- coraz większe problemy ze skupieniem,
- potrzebujemy coraz więcej bodźców,
- jest coraz więcej interesujących nas treści, a doba nie chce się wydłużyć (też nie rozumiem dlaczego…),
- częściej dbamy o swoją aktywność fizyczną (idziemy pobiegać, na spacer, rower, na siłownię itd.).
Kierunek zmian – rozwój technologii głosowych, wskutek czego pojawia się więcej treści dostępnych w formacie audio.
Efekt? Zauważ, jak na przestrzeni ostatnich lat na popularności zyskały podcasty i audiobooki. YouTube wprowadził w wersji premium możliwość słuchania filmu podczas wygaszonego ekranu. Rozwijane są technologie asystentów głosowych i coraz lepsze rozpoznawanie dyktowanych notatek. Wprowadzono wiadomości głosowe w Messengerze i innych komunikatorach. Przykłady można by mnożyć.
Już co najmniej 5 lat temu było widać, że trend “asystenci głosowi”, “świat lustrzany” czy “niewidzialne technologie” będzie się rozwijał (źródło: mapa trendów 2018r.). Ci którzy byli tego świadomi, dobrze wykorzystali te lata i zaczęli tworzyć swoje usługi i produkty.
Przytoczona zmieniona potrzeba spowodowała rozwój co najmniej kilku rodzajów technologii i przyczyniła się do rozwoju co najmniej kilku trendów. Rzadko zdarza się, że na rozwój jednego trendu wpływa tylko jedna zmiana potrzeb.
Przykładowo na rozwój trendu “asystenci głosowi” miało wpływ również starzejące się społeczeństwo (asystenci głosowi mają za zadanie ułatwić codzienne funkcjonowanie użytkownikom z pogarszającym się wzrokiem) czy rozwój e-commerce (rozwój chatbotów, które również należą do wirtualnych asystentów).
Trendy tworzą się z wielu sygnałów zmian, jakie zachodzą w naszym świecie. A na sygnały zmian będzie wpływać wszystko co się w tym świecie dzieje. Przykłady z ostatnich lat to pandemia, wojna na Ukrainie, strajki, kryzys klimatyczny, kryzys gospodarczy, zmiany polityczne. A także “mniejsze” zjawiska, jak zwrócenie się ku swojemu dobrostanowi psychicznemu, fizycznemu, różnicowanie się społeczeństwa pod względem kulturowym/ wiekowym/ płciowym itd.
Krótko mówiąc, znaczenie ma wszystko.
Jak nie dać się zwariować?
Podejrzewam, że od ekscytacji spowodowanej możliwościami, jakie może dać Ci znajomość trendów, przeszł_ś do lekkiego przytłoczenia. Pamiętaj jednak, że o ile wszystko wpływa na tworzenie trendów, to nie wszystko staje się trendem. Już wyjaśniam.
Nawiązując do poprzedniego przykładu, pamiętasz może jak pod koniec 2020 roku popularność zaczęła zdobywać apka ClubHouse? Opierała się ona właśnie zamkniętych wirtualnych pokojach, w których komunikowano się za pomocą wiadomości głosowych. Jednak dziś mało kto z niej już korzysta. Czy był to trend? Niekoniecznie, była to raczej chwilowa zajawka (tzw. fad). Club House świetnie wpisywał się w rozwijające trendy, ale coś poszło nie tak i został jedynie krótkotrwałą modą. Jak odróżnić prawdziwe trendy od tzw. fadów?
Z pomocą przychodzą osoby zajmujące się zawodowo badaniem trendów i przyszłości. W Polsce do takich firm należy infuture.institute (jest u nich do pobrania np. mapa trendów na 2023 rok). Z firm zagranicznych polecam future today institute (do pobrania mają aktualnie bardzo pokaźny raport na temat wiodących trendów).
Często widzi się w social mediach nagłówki typu: “5 trendów w e-commerce”, “7 trendów w pisaniu newslettera”, “Trendy, które musisz znać jeśli prowadzisz podcast! “ itd. Jednak jeżeli nie są opatrzone pokaźną bibliografią albo przynajmniej odniesieniami, skąd autor czerpie informacje, byłabym sceptyczna co do ich wiarygodności.
Zdecydowanie lepiej skupić się na czytaniu raportów podsumowujących konkretne badania albo szukać skondensowanych treści tworzonych przez zaufanych twórców, którzy specjalizują się w danej dziedzinie (kto ma czas na czytanie 100 stronicowego raportu dotyczącego badań jednego trendu?).
Ze swojej strony mogę polecić kilku takich twórców specjalizujących się właśnie w tej tematyce.
Konta na instagramie
Podcasty:
Megatrendy
Mapa trendów ma na celu pomóc Ci w podejmowaniu strategicznych decyzji biznesowych. Może także być inspiracją do tworzenia nowych produktów i usług, które odpowiedzą na rosnące potrzeby konsumentów.
Infuture institute w ramach swojej mapy trendów na 2023 rok zdefiniował 5 megatrendów (mapa trendów). Megatrendy w tym rozumieniu wyznaczają ogólny obszar kierunku zmian. Na mapie mamy wskazane również 50 trendów które pozwalają lepiej zrozumieć, z czym mamy do czynienia w ramach konkretnego megatrendu.
Megatrendy 2023 roku to:
- Świat lustrzany,
- Symbiocen,
- Bioera,
- Multipolaryzacja świata,
- Zmiany demograficzne.
Poniżej tłumaczę każdy z nich z polskiego na nasze. ;)
Świat lustrzany
To trend, który zakłada jak najwierniejsze odzwierciedlenie świata fizycznego w świecie cyfrowym. Przenikanie się życia online z życiem offline. Przykłady z życia?
- Wojna w Ukrainie – równolegle toczy się wojna w świecie fizycznym, jak również wojna cyfrowa polegająca na szerzeniu dezinformacji w internecie. Działania w tym drugim obszarze wpływają na decyzje i działania podejmowane w świecie rzeczywistym.
- Metaversum – zakłada przeniesienie większości naszego życia do internetu: avatary, hologramy, sprzedaż i posiadanie rzeczy wyłącznie cyfrowych, NFT.
- Filtry w social media – rozwijające się technologie AR w połączeniu z AI tworzą filtry, które powoli przestajemy zauważać. Ich realizm z jednej strony jest negatywnie komentowany ze względu na wpływ na samoocenę zwłaszcza młodszych pokoleń. Ale ja widzę ogromny potencjał w tej technologii – i nie tylko ja! Taką technologię można wprowadzić do e-commerce i nagle ubrania, meble czy inne rzeczy, które chcemy przymierzyć, żeby sprawdzić, jak będą wyglądać na nas lub w naszych domach, można przetestować nie wychodząc z domu.
- Smart home – to wszelkie apki na Twoim smartphonie pozwalające na regulację światła lub temperatury w Twoim domu, umożliwiające zasłonięcie rolet czy też otwieranie drzwi kurierowi zdalnie.
- Asystenci głosowi – Siri lub Asystent Google mówiący ludzkim głosem.
- E-dowód – niby proste, ale jak wymieniałam ostatnio swój stary dowód i dodałam sobie nowy do apki mObywatel, to zdałam sobie sprawę że nie potrzebuję już jego fizycznej wersji (ciekawe czy w Biedronce sprzedadzą mi produkty 18+ gdy pokaże dowód w apce?).
Symbiocen
Trend polegający na odchodzeniu od antropocentrycznego (skupionego na człowieku) i do ekocentrycznego (skupiony wokół natury/ środowiska) postrzegania świata. Ze względu na rosnący kryzys klimatyczny i gospodarczy wprowadzane są powoli zmiany w prawie (zwłaszcza unijnym).
Zwiększająca się świadomość coraz większej liczby ludzi, strajki, kataklizmy klimatyczne (powodzie, pożary) powodujące migracje ogromnych rzesz ludności w poszukiwaniu nowego domu – wszystko to wpływa na zmiany w kształtowaniu się decyzji i działań zarówno w obszarze zawodowym jak i prywatnym. Przykłady?
- popularyzacja obiegu zamkniętego produktów: kładziemy coraz większy nacisk na branie odpowiedzialności przez firmy produkujące towary za ślad węglowy i inne skutki ich działalności,
- popularność zyskują wszelkie formy wypożyczenia rzeczy zamiast kupowania, ten trend przenosi się też do świata cyfrowego, gdzie od dłuższego czasu królują subskrypcje zamiast kupna (np Netflix, HBO GO, Legimi, Bookbit, onet, coursera, skillshare itd.),
- nadajemy prawa istotom innym niż człowiek, np. rzekom, lasom, parkom czy pojedynczemu drzewu. Ostatnio skończyłam czytać książkę “Mniej znaczy lepiej. O tym, jak odejście od wzrostu gospodarczego ocali świat” Jasona Hickela i był tam opisany ciekawy przykład, jak nadanie zdolności prawnych konkretnej rzece pomogło w przyszłości zatrzymać wprowadzenie w jej pobliżu biznesu, który spowodowałby jej zanieczyszczenie i w efekcie śmierć wielu gatunków zwierząt i roślin. Co ciekawe wydaje nam się fanaberią nadawanie praw drzewu czy rzece, ale od dawna nadajemy prawa firmom, które same w sobie są oddzielnym podmiotem prawnym. I tego nie kwestionujemy.
- Ustalenie celów zrównoważnonego rozwoju,
- Projektowanie “miast 15 minutowych” – to koncepcja planowania urbanistycznego, która zakłada zapewnienie mieszkańcom łatwego dostępu pieszo lub rowerem do podstawowych usług i udogodnień w promieniu 15 minut od miejsca zamieszkania.
Bioera
Ogromnie przyspieszył rozwój biotechnologii i jej zastosowanie do poprawy i przedłużenia życia ludzkiego. Wpływ na to miało mnóstwo czynników m.in starzenie się społeczeństwa, kryzys klimatyczny, wzrost zachorowań na choroby cywilizacyjne, spadek płodności czy utrata bioróżnorodności. Jak objawia się ten trend?
- wszelkie aplikacje do monitorowania zdrowia, od fitnessowo- dietetycznych po dobrostan psychiczny i monitorowania menstruacji,
- wpływanie za pomocą inżynierii genetycznej na cechy roślin,
- tworzenie syntetycznego mięsa,
- wzrost popularność wege zamienników,
- technologie pozwalające odzyskać surowce takie jak np. metale z odpadów elektronicznych,
- wszelkiego rodzaju implanty medyczne, hodowla tkanek w laboratorium (zamiast przeszczepów od innych ludzi).
Multipolaryzacja świata
Polaryzacja praktycznie każdego aspektu naszego życia. Co ją wywołuje? Przede wszystkim algorytmizacja (praktycznie wszystko, co widzisz na ekranie swojego telefonu czy komputera, jest przepuszczone i przefiltrowane przez jakiś algorytm), dezinformacja, fake newsy, zmniejszający się poziom zaufania do rządów i do nauki, zwiększająca się popularność teorii spiskowych. A jak przekłada się to na nasze życie?
- trend digitalizacji konfliktów – świetne tutaj odnajdują się social media i nakręcanie dram między twórcami, ale nie dotyczy to tylko błahych konfliktów. Wiele problemów społecznych, strajków istnieje także w przestrzeni cyfrowej. Idealnym przykładem tego trendu jest także wojna dezinformacji podczas wojny w Ukrainie.
- wzrost popularności lokalnych przedsiębiorstw: wracamy do angażowania się w lokalne społeczności, coraz więcej widzi się inicjatyw oddolnych organizowanych przez mieszkańców danej dzielnicy, np. jadłodzielnie, półki na książki w parkach, miejskie ogródki. Widać też wzrost korzystania z lokalnych sklepów, ryneczków czy z krajowych produktów.
- obserwuje się coraz większy trend deglobalizacji i utraty tożsamości państwowej. Pomimo wzrostu popularności lokalnych społeczności, coraz mniej czujemy się związani z państwem jako takim, brak zaufania do rządów czy mediów jeszcze bardziej wzmacnia ten trend.
- coraz bardziej doceniamy życie offline i wszelkie detoksy od social mediów. Spowodowane jest to coraz większą świadomością, jak wpływa na nas bezmyślne kilkugodzinne skrollowanie Instagrama czy Tik-toka, ale również świadomość istnienia fake newsów i tego, że algorytm danego medium, wybiera co nam pokazywać, zamykając nas w tzw. “bańce”. Szukanie hobby w świecie rzeczywistym powoduje również wzrost popularności wszelkich form warsztatów czy zajęć sportowych: szukamy więzi społecznych, ale bez użycia internetu.
Zmiany demograficzne
Od wielu lat obserwuje się coraz większe różnicowanie się społeczeństwa. Wcześniej przez liczne migracje różnice te wynikały z inności kultur i wierzeń, teraz obserwuje się również zmiany w liczbie pokoleń żyjących równocześnie. Wynika to głównie z wydłużającego się czasu życia i starzejącego się społeczeństwa. W jaki sposób wpływa to na nasze życie?
- w danym zespole pracuje często kilka pokoleń, co może rodzić konflikty i nieporozumienia. Ważne jest nabywanie umiejętności komunikacyjnych, pozwalających rozwiązywać konflikty, szybkiej adaptacji do nowych sytuacji i otwartość na nowe sposoby działania, myślenia czy podejmowania decyzji.
- powstaje coraz więcej ofert skierowanych głównie do starszego pokolenia (wyjazdy zorganizowane, imprezy w lokalnych domach kultury, ale też produkty i usługi wspomagające zdrowe starzenie się – usługi kosmetyczne, dentystyczne czy zajęcia sportowe),
- większa dostępność stron internetowych i aplikacji, ale również specjalne opcje w przeglądarkach lub systemach urządzeń pozwalające na zmianę wielkości, koloru czy kontrastu wyświetlanego tekstu.
- obserwuje się też zmianę norm społecznych, nawet wśród starszych pokoleń. Coraz częściej widoczne jest odrzucenie etykietowania i odejście od “tradycyjnych” określeń co do płci czy orientacji. Jednak muszę zaznaczyć, że potrzeba przynależności jest w ludziach bardzo silna, dlatego wciąż lubimy i szukamy grup tożsamościowych, którymi możemy się określić.
- epidemia depresji, zwłaszcza wśród młodszych pokoleń, wywołana między innymi izolacją, samotnością, wzrastającym wystawieniem się na ocenę, ciągłymi zmianami i niepewnością co do przyszłości. Coraz bardziej zwraca się uwagę na dobrostan psychiczny, powstaje wiele akcji społecznych np. ostatnio akcja Martyny Wojciechowskiej i TikToka “Złap dystans” o mądrzejszym korzystaniu z internetu. Na popularności zyskuje leczenie psychiatryczne i odchodzi się od stygmatyzowania korzystania z leków psychotropowych i korzystania z terapii. Wręcz widzi się “reklamowanie” takich usług przez influencerów na mediach społecznościowych.
- w ramach trendu dobrostanu psychicznego popularność zyskują wyjazdy rozwojowe np. medytacyjne, jogowe, duchowe itd. Na rynku znajdziemy również wiele ofert coachingu 1:1, jak i grupowych warsztatów (online czy offline), no i oczywiście książki czy e-booki poświęcone temu tematowi. Powstaje również wiele kont w temacie slow life ale połączonych z jakimś rodzajem duchowości i nastawionych właśnie na dobrostan psychiczny.
Co dalej?
Wiemy już czym są trendy, jakie są i czym się objawiają. Co masz z tym zrobić? Jeśli chcesz wykorzystać znajomość trendów w swoim biznesie polecam Ci następujące kroki:
- Przyjrzyj się mapie trendów i wybierz sobie z każdego megatrendu przynajmniej jeden trend, który według Ciebie będzie miał wpływ na Twoją działalność w najbliższych 5 latach.
- Do każdego trendu opisz, jak może on wpłynąć na Twoją działalność.
- Wypisz po 3 pomysły, jak Twoja działalność odpowie na działanie wybranych trendów (propozycja produktu, usługi, zmiana sposobu działania firmy, zmiana procesów wewnątrz firmy, zdobycie nowych kompetencji, pozyskanie inwestorów, wejście na nowe rynki itd.)
A jeżeli po wykonaniu tych kroków, będzie Ci mało, zapraszam na moje warsztaty strategiczne! :D Razem opracujemy kompleksowo działanie wszystkich trendów wpływających na Twoją działalność oraz kilka ścieżek możliwego działania. Oczywiście nie zostawię Cię “tylko” z wiedzą, zaplanujemy, co krok po krok należy wykonać aby przybliżyć Twoją markę do wybranych przez Ciebie celów. :D